Μπορεί κάποιος να ξεφύγει από την κουλτούρα του;

Μπορεί κάποιος να ξεφύγει από την κουλτούρα του;

Της Δημοσιογράφου Χριστίνας Ταχιάου

Την ίδια μέρα, Τετάρτη, διάβασα δυο ειδήσεις, μια από το Υπουργείο Παιδείας της χώρας μας και μια από το αντίστοιχο της Γαλλίας.

Ας δούμε πρώτα τη δική μας:

Ετοιμάζεται σχέδιο νόμου αναφορικά με τη δημιουργία δυο νέων Πανεπιστημιακών σχολών με 12 συνολικά τμήματα. Ορισμένα εξ’ αυτών θα προέρχονται από ανωτατοποίηση τμημάτων ΤΕΙ, με σκοπό κάθε νησί των Ιονίων να διαθέτει Πανεπιστημιακό τμήμα. Μάλιστα, επειδή στη Λευκάδα δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι, ο Υπουργός θα προσφύγει στη βοήθεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να λειτουργήσουν τα νέα τμήματα από το 2019 και να ενταχθούν σε αυτά οι σημερινοί μαθητές της Β’ Λυκείου. Ορισμένοι μαθητές θα εισαχθούν σε τμήματα ΤΕΙ τα οποία, στην πορεία, θα μετατραπούν σε Πανεπιστημιακά, ωστόσο εκείνοι θα λάβουν πτυχίο ΤΕΙ, αλλά θα μπορέσουν, παρακολουθώντας κάποια επιπλέον μαθήματα, να το μετατρέψουν σε ΑΕΙ.

Πάμε και στη Γαλλία. Στα μεταρρυθμιστικά σχέδια της κυβέρνησης Μακρόν περιλαμβάνεται μια πρόταση για μετατροπή του μαθήματος της Φιλοσοφίας από υποχρεωτικό σε προαιρετικό για τους μαθητές του Λυκείου. Όταν λέμε μάθημα Φιλοσοφίας, μην φανταστείτε κάτι απλό που εξαντλείται στην παράθεση αποφθεγμάτων φιλοσοφικών τσιτάτων κι εξυπνακίστικης παράθεσης κοινοτοπιών. Στους υποψήφιους για το Baccalaureat δίνονται ως θέματα για ανάπτυξη, σοβαρότατοι προβληματισμοί της σύγχρονης φιλοσοφίας.

Για παράδειγμα:

  • «Η αιτία μπορεί να εξηγήσει τα πάντα;»
  • «Ένα έργο τέχνης είναι απαραιτήτως ωραίο;»
  • «Αρκεί να παρατηρείς για να γνωρίζεις;»
  • «Οτιδήποτε έχω το δικαίωμα να κάνω, είναι και δίκαιο;»
  • «Μπορεί κάποιος να απελευθερωθεί από την κουλτούρα του;»

Το μάθημα της Φιλοσοφίας στα σχολεία είχε γίνει υποχρεωτικό από το 1808 (!) από τον Ναπολέοντα. Ο στόχος ήταν η δημιουργία «πεφωτισμένων πολιτών», ικανών όχι μόνο να διακρίνουν τη σκέψη του Πλάτωνα από του Αριστοτέλη, αλλά και να είναι σε θέση να φιλοσοφούν οι ίδιοι.

Οι μαθητές στη Γαλλία, ήδη από το δημοτικό, μαθαίνουν το compterendu. Είναι κάτι άγνωστο στην Ελλάδα. Πρόκειται για την περιληπτική και στεγνή παρουσίαση ενός κειμένου, χρησιμοποιώντας άλλες λέξεις από εκείνες του κειμένου. Κάτι σαν μια περίληψη, από την οποία πρέπει να απουσιάζει οποιαδήποτε αξιολογική κρίση, οποιαδήποτε «μετάφραση». Το compte rendu πρέπει να διέπεται από απόλυτη αντικειμενικότητα απέναντι στις ιδέες, τους προβληματισμούς και τις θέσεις του συγγραφέα, απομονώνοντας τα σημαντικά από τα δευτερεύοντα.

Στο Γαλλικό Λύκειο της Αθήνας, όπου χορηγείται το Baccalaureat προκειμένου οι μαθητές να συνεχίσουν τις σπουδές τους στη Γαλλία, τα παιδιά μαθαίνουν τη σύγχρονη ελληνική ιστορία μέσα από ταινίες όπως το «Ζ» του Κώστα Γαβρά, μαθαίνουν για τα ελληνικά Νόμπελ, τον ελληνικό εμφύλιο, τη δικτατορία.

Το ένα εκπαιδευτικό σύστημα δημιουργεί πολίτες ικανούς να διαβάσουν, να σκεφτούν, να διακρίνουν, να ξεχωρίσουν έννοιες. Το άλλο δημιουργεί απλώς αποφοίτους πανεπιστημιακών σχολών χωρίς αντίκρισμα στη σύγχρονη εποχή.

Οι μεν εκπαιδεύονται από τον 19ο αιώνα σε αυτό, οι δε δεν ξέρουν εάν θα αποφοιτήσουν από ΤΕΙ ή ΑΕΙ.

Μπορεί κάποιος να ξεφύγει από την κουλτούρα του;

Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε πρώτα σε αυτό και μετά ας δούμε εάν υπάρχει λόγος να ιδρυθεί Πανεπιστημιακό τμήμα Εθνομουσικολογίας στο Ληξούρι.

ειδήσεις επικαιρότητας