Του Γιώργου Γιαννή, Καθηγητή Οδικής Ασφάλειας, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ
Οι νεκροί στα οδικά ατυχήματα το 2017 στην Ελλάδα εμφάνισαν σημαντική μείωση της τάξης του 10% που οφείλεται όχι μόνο στις συνεχιζόμενες συνέπειες της οικονομικής κρίσης αλλά και στα πλέον των 500 νέα χιλιόμετρα αυτοκινητόδρομων, που δόθηκαν στην κυκλοφορία στις αρχές του 2017 και αντικατέστησαν ιδιαίτερα επικίνδυνα οδικά τμήματα του εθνικού δικτύου.
Η Ελλάδα την τελευταία δεκαετία εμφανίζει την υψηλότερη μείωση του αριθμού των νεκρών στα οδικά ατυχήματα στην Ευρώπη (54%) παρόλα αυτά με 69 νεκρούς ανά εκ. πληθυσμού βρίσκεται στην 23η θέση ανάμεσα στα 28 κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και απέχει αρκετά από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο των 50 νεκρών ανά εκ. πληθυσμού, και ακόμη περισσότερο από τα κράτη με τις καλύτερες επιδόσεις (25 νεκροί ανά εκ. πληθυσμού).
Το οικονομικό και κοινωνικό κόστος των νεκρών, βαριά και ελαφρά τραυματιών και υλικών ζημιών των καταγεγραμμένων οδικών ατυχημάτων με παθόντες στην Ελλάδα ξεπερνάει τα 2 δισ. € ετησίως και ενδεχομένως τριπλασιάζεται εάν υπολογιστεί ο πραγματικός αριθμός των παθόντων και των ατυχημάτων με υλικές ζημιές μόνο. Για να αντιμετωπιστεί το δυσβάστακτο κοινωνικό και οικονομικό κόστος των οδικών ατυχημάτων στην Ελλάδα είναι απαραίτητη σοβαρή προσπάθεια και από τους πολίτες και από την Πολιτεία.
Σε αντίθεση με τους περισσότερους Ευρωπαίους, οι Έλληνες πολίτες εξακολουθούν να μην έχουν αντιληφθεί ότι μέσα στην πολυπλοκότητα της κυκλοφορίας οχημάτων και πεζών, ταχύτητα και ασφάλεια δεν είναι δυνατόν να συνυπάρξουν (εξαίρεση μπορεί να αποτελέσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς και σε ένα βαθμό και οι αυτοκινητόδρομοι). Είναι απαραίτητο οι Έλληνες οδηγοί να σταματήσουν να οδηγούν επιθετικά και με ταχύτητες ακατάλληλες για τις επικρατούσες κυκλοφοριακές συνθήκες ή/και τον τύπο οδού όπου κινούνται. Οφείλουν επίσης να σταματήσουν να οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ και να χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο ενώ πρέπει να φορούν πάντα ζώνη στα αυτοκίνητα και κράνος στις μοτοσυκλέτες.
Η Πολιτεία οφείλει να είναι περισσότερο παρούσα με συχνότερους ελέγχους των επικίνδυνων παραβάσεων και με συνεχή βελτίωση και συντήρηση του οδικού δικτύου εντός και εκτός των πόλεων, δίνοντας πρώτη το παράδειγμα στους πολίτες για τη σοβαρότητα του προβλήματος και την ανάγκη δραστικής αλλαγής της κουλτούρας οδικής ασφάλειας στην ελληνική κοινωνία. Ειδικά για το μείζον ζήτημα του υψηλού αριθμού θυμάτων σε ατυχήματα με μοτοσυκλέτες (έχουμε υπερδιπλάσιο αριθμό νεκρών από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο), εάν κυρίως μέσω της αστυνόμευσης αυξηθεί το ποσοστό χρήσης κράνους από το σημερινό 75% σε 95% εκτιμάται θα σώζονται ετησίως περισσότερες από 200 ζωές, δηλαδή το 30% του συνόλου των 740 νεκρών στα οδικά ατυχήματα στην Ελλάδα.