Του Δρ Βασίλη Χουλιάρα, Προέδρου της Εταιρίας Οικονομολόγων Θεσσαλονίκης
Η ευρέως διατυπωμένη τις τελευταίες μέρες άποψη, ότι τα προβλήματα της Ιταλίας είναι μεγαλύτερη απειλή για τη χώρα μας από ό,τι η κατάρρευση της τουρκικής λίρας και οι συνέπειές της στην τουρκική οικονομία, ίσως προσφέρουν ευκαιρίες για εφησυχασμό σχετικά με τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία από την συνολική τουρκική κρίση. Είναι βέβαια αποδεκτό από όλους ότι η άνοδος των επιτοκίων των ιταλικών ομολόγων επηρεάζει αρνητικά τα αντίστοιχα ελληνικά και μάλιστα την εποχή αυτή που αναζητούνται ευκαιρίες για έξοδο της χώρας μας στις αγορές. Αλλά αυτά τα προβλήματα είναι μάλλον βραχυχρόνια (για μεγαλύτερα διαστήματα δεν μπορούν να γίνουν τώρα εκτιμήσεις).
Ίσως πολλοί συμπολίτες μας επιχαίρουν για τα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας, διότι με αυτό τον τρόπο αδυνατίζει το πολιτικό και διπλωματικό της βάρος. Όμως οι κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία είναι ορατοί τη στιγμή, που η Τουρκία απορροφά το 7% των εξαγωγών μας (η Ελλάδα είναι ο 12ος εισαγωγικός εταίρος και η Τουρκία είναι ο τρίτος εξαγωγικός εταίρος για την Ελλάδα) και το εμπορικό μας ισοζύγιο είναι (έστω και λίγο) θετικό. Η μείωση της αγοραστικής δύναμης των γειτόνων μας εξ αιτίας της υποτίμησης της τουρκικής λίρας κατά 40% έχει αρνητικά αποτελέσματα όχι μόνο για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις αλλά και για εκείνες που έχουν κάνει άμεσες επενδύσεις εκεί.
Παρότι η Fourlis έσπευσε να δηλώσει για ευνόητους λόγους ότι δεν επηρεάζεται σχεδόν καθόλου, τώρα δεν μπορεί να αναμένει αντιστροφή των ζημιών της στη Τουρκία.
Οι απειλές από την υποτίμηση της τουρκικής λίρας δεν εξαντλούνται στην μείωση της ζήτησης προϊόντων μας (για όσα από αυτά η εισοδηματική ελαστικότητα είναι μεγάλη) αλλά στις πιθανές απώλειες που μπορεί να έχει ο κατ εξοχήν αποδοτικός για τη χώρα μας τομέας που είναι ο τουρισμός που προσφέρει άνω του 20% του ΑΕΠ και απασχολεί σχεδόν το 25% του εργατικού δυναμικού. Διότι η μείωση των τιμών στις τουριστικές υπηρεσίες και προϊόντα της Τουρκίας έχει ήδη στρέψει προς τα εκεί ένα (μικρό προς το παρόν) τμήμα των αγορών-στόχων (target markets).
Δεν είναι απίθανη όμως και η αντίθετη προσέγγιση. Τα οικονομικά, αλλά και τα πολιτικά/διπλωματικά προβλήματα της Τουρκίας μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο χώρας (country risk) και ο τουρισμός της να καταποντιστεί, αν και το γεγονός της σημαντικής έκθεσης των ευρωπαϊκών τραπεζών στην τουρκική οικονομία ( από 17 δισ. δολ. οι γαλλικές και γερμανικές μέχρι 82 περίπου οι ισπανικές) θα ωθήσει την Ε.Ε. να βελτιώσει το πολιτικό της κεφάλαιο.
